ORTAK MALLARIN TRAJEDİSİ

Bu yaklaşımla, ortak kullanılması gereken malların (kamu mallarının) insanlar tarafından aşırı kullanımı sonucu ulaştığı kötü kader ele alınmaktadır.

Ortak malların (hava, su, toprak, bitkiler, arabalar, yollar, çevre vb.) kullanımı insanlar tarafından doğru algılanamadığı için, bu malların fazla kullanımı yine insanlık için kötü sonuçlar doğurmaktadır. Bunlara ek olarak insanların, karşısındakinin fazla kullandığını gördüğü zaman kendisinin daha da fazla kullanmak istediğini ve insanın rasyonel olarak düşünemeyip, ortak malın uzun vadede kendilerine ne kadar yetip, nasıl fayda sağlayabileceğini hesaplayamadıklarını savunulmaktadır.

Örnek; merada birçok çoban hayvanlarını otlatmaktadır. Otlağın uzun süre kullanılması herkesin yararına olacağından çobanların koyunları gereğinden fazla otlatmaması önemli bir konudur. Ancak; insanların sahibi oldukları koyunları günü geldiğinde satmaları gerekiyor ve koyunları kolayca satabilmek için semiz koyunlar yetiştirmeleri gerekiyor. Bu da, koyunların olması gerekenden daha fazla otlatılması demektir. Fakat bu davranış diğerlerinin haklarını yemekle aynı anlama gelmektedir.

Aslında, şu davranış benimsenebilir: Koyunları diğer çobanların otlattığı kadar otlatmak. Fakat burada da başka bir sorun vardır. Diğer çobanların davranışlarını kontrol edemeyeceğimize göre; içlerinden biri bile koyunlarını biraz fazla otlatmış olsa bütün iyi niyetler boşa gidecektir. Eğer çobanlardan biri koyunları biraz fazla otlatırsa, misilleme olarak yapılacak tek şey, diğer çobanların da, koyunlarını daha fazla otlatmak olacaktır. İşte o an ortak malların trajedisinin başladığı andır. Yani, otlağın sonunun başlangıcıdır. Ortak malların trajedisi bu şekilde ortaya çıkıyor.

Bu basit örneği günümüzde de kullanabiliriz. Bazı kullanım alanlarını, insanların hızlıca tükettiğini, sadece kendilerininmiş gibi düşünerek hareket ettiklerini ve bu davranış şekillerinin sonunda bir trajediye dönüştüğü görebiliriz. Örneğin; insanların arabalarını çok kullanmaları havadaki karbon oranın artmasını veya hava kirliliğine yol açmasına neden olmaktadır. Hava burada ortak maldır ve bunun sonucu ozon tabakası delinebilir.

Bir başka örnek de; aşırı avlanma yüzünden soyu tükenen birçok hayvan türü doğanın dengesini ve bu şekilde insanın doğasını da bozmaktadır. İnsanların ortak malları tüketme ve zarar vermesini engellemek, insan doğasına aykırı gibi gözükse de (mülkiyete bağlılık ve kişisel tatmin gibi ), bu konuda önlem alınması da gereklidir. Bazı devletler bu konuda toplumu bilinçlendirmektedir.

Ortak malların kullanımı devlet tarafından sınırlandırılmalı ve herkesin eşit kullanmasını sağlamalıdır. Devletin aksi bir davranışı, firmalar arasında haksız zenginleşmeye sebep olacaklardır.