PORTER’İN REKABET MODELİ

Porter’e göre; firmalar rekabetle mücadele etmek için şu yolları kullanırlar:

• Geniş rekabet alanında düşük maliyet liderliği
• Geniş rekabet alanında farklılaştırma
• Dar rekabet alanında odaklanmış düşük maliyet liderliği
• Dar rekabet alanında odaklanmış farklılaştırma

Porter’e Göre Farklılaştırma Stratejisi

Rekabetle baş edebilmek için firma ürünlerini farklılaştırabilir. Farklılaştırma yoluyla firma, yeni teknolojiyle üründe veya hizmetlerde değişiklik yapabilir. Veya, tanıtımda değişiklik sağlayabilir.

Bu strateji, fiyatla ilgilenmeyen müşteri varsa tutar. Müşteri bağlılığı (sadakati) söz konusudur (İkame tehdidi yoktur, rekabet azalır).

Farklılaştırma stratejisinin uygulanabilmesi için güçlü pazarlama yeteneği ve yenilikçilik olmalıdır. Apple, örnek olabilir. Fiyat üzerinden hiçbir zaman rekabete girmemiştir.

Hizmet sektöründeki firmalar da farklılaştırma stratejisini uygulayabilirler.

Porter’e Göre Maliyet Liderliği Stratejisi

Rakiplere göre, maliyet düşük tutulup, pazar payı arttırılabilecektir. Firma maliyetleri düşürmek için verimliliği artırmak ve işlem maliyetinden yararlanmak zorundadır. İkame ürünler ve potansiyel rakipler pazara girseler dahi, maliyet liderliği pozisyonu iyidir.

Bu stratejiye Pegasus hava yolları örnektir.

Porter’a Göre Odaklanma Stratejisi

Bu stratejiyle firma, belirli bir bölgeye veya müşteri grubuna yoğunlaşır. Firma dar bir bölgede, farklılaşma ve düşük maliyetle başarılı olmaya çalışır.

Porter; düşük maliyet, farklılaştırma veya odaklanma stratejisinden birisini seçmeyen firmanın karının, bunlardan birisini seçen firmanın karından düşük olacağını söylemektedir.

Porter’in teorisi, bazılarınca esnek olmamakla suçlanmaktadır.

Araştırmalarda Porter analizi de kullanılacaksa dikkat edilecek anahtar kelimeler ve yatırım konusunun hangi açılardan değerlendirileceği aşağıda sıralanmıştır:

Bilgi (Müşteri, Tedarikçi)

Getiri (Müşteri, Tedarikçi)

İhtiyaç (Müşteri, Tedarikçi)

Farklılaştırma (Ürün, Girdi)

Miktar (Büyük, Düşük)

İkame (Müşteri, Tedarikçi)

Dağıtım (Müşteri, Tedarikçi)

Kapasite (Ölçek, Atıl)

Marka (Müşteri, Tedarikçi)

Yoğunluk (Müşteri Sayısı, Tedarikçi Sayısı)

Talep (Hacim)

Girdi (Farklılaşma, Maliyet, Erişim)

Maliyet (Değişme)

İş Birliği/Bütünleşme (İleriye, Geriye)

Politika (Giriş engeli)

Ölçek (Müşteri, Tedarikçi)

Sermaye (Büyük, Düşük)

Lisans (Giriş Engeli, Çıkış Engeli)

Engel (Piyasadan Çıkış)

Sektörel Büyüme

Rakiplerde Çeşitlilik (Müşteri, Tedarikçi)

 

Düşük Maliyet Liderliği       REKABET ÜSTÜNLÜĞÜ              Farklılık

Dar         REKABET ALAINI        Geniş	Düşük Maliyet Liderliği	Farklılaştırma
	Odaklanmış Düşük Maliyet Liderliği	Odaklanmış Farklılaştırma